بیمه باربری چیست؟ آشنایی با ۰ تا ۱۰۰ انواع بیمه نامه باربری
اگر در یک شرکت حمل و نقل سراسری کار می‌کنید و یا راننده کامیون هستید، حتما با بیمه باربری آشنایی کامل دارید. همچنین اگر کار ارسال بار و کالا را به دیگر شهرها و کشورها انجام می‌دهید، نیز با این بیمه آشنایی دارید. بیمه یکی از مهم‌ترین تمهیداتی است که افراد باید برای ارسال کالاهای خود به دیگر مکان‌ها از آن استفاده کنند. این نوع بیمه، تضمینی برای حفظ ارزش کالا و نیز دریافت خسارت در هنگام ارسال آن با انواع روش‌های باربری است.
در کشور ما نیز این بیمه تقریبا اجباری محسوب می‌شود و بیشتر شرکت‌های باربری ملزم به بیمه‌کردن کالاها و محصولات با این نوع بیمه هستند. در این مقاله قصد داریم تا ببینیم بیمه باربری چیست و چه اهمیتی در ارسال و حمل و نقل کالاها و صنایع و خدمات مربوط به آن دارد. در ادامه نیز با انواع این بیمه و نیز شرایط آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
بیمه باربری چیست؟
افراد فعال در حوزه تولید کالا، سرمایه‌گذاری زیادی روی کالاهای تولیدی و تجاری خود انجام می‌دهند. با این حال، از دست دادن مرسوله‌ها در اثر حوادث غیرمترقبه در هنگام حمل و نقل زمینی ، ممکن است خطر بزرگی برای کسب و کارها ایجاد کند. به خصوص در ایران که آمار حوادث جاده‌ای بیشتر از سایر مناطق جهان است، ریسک ارسال کالا با روش‌های گوناگون از جمله با باربری‌های بین شهری، از دیگر مناطق دنیا بیشتر هم هست. بنابراین، برای اطمینان از این که یک حادثه ناگوار باعث از دست دادن سرمایه نمی‌شود، باید از بیمه باربری و یا بیمه بار کامیون مناسبی استفاده کرد.
انواع بیمه‌های باربری و حمل‌ونقل
بیمه‌های باربری را میتوان به چند شیوه به انواع مختلفی تقسیم کرد. «انواع بیمه‌های باربری از جنبه محدوده حمل‌ونقل»، «انواع بیمه‌های باربری بر اساس نحوه حمل‌ونقل» و «انواع بیمه باربری بر اساس بیمه‌کننده». در ادامه انواع بیمه حمل‌ونقل را در هر سه این دسته‌ها معرفی می‌کنیم.
بیمه‌نامه باربری بر اساس محدوده جغرافیایی
در این نوع دسته‌بندی، بیمه‌های باربری بر اساس محدوده جغرافیایی حمل‌ونقل بار از یکدیگر متمایز می‌شوند. این نوع دسته‌بندی درنهایت می‌تواند قوانین جداگانه‌ای را شامل حال بیمه باربری کند. در ادامه با ۴ نوع بیمه باربری بر اساس محدوده حمل آشنا می‌شوید.
بیمه باربری و حمل‌ونقل وارداتی
بیمه باربری وارداتی مخصوص واردکنندگان کالا به کشور است. حق بیمه در این نوع بیمه بر اساس شرایط کالا تعیین گردیده و از استانداردهای بین‌المللی بیمه تبعیت می‌کند.
بیمه باربری و حمل‌ونقل صادراتی
بیمه حمل‌ونقل صادراتی، به بارهایی تعلق می‌گیرد که شامل کالاهای صادرشده به خارج از کشور هستند. بر اساس این بیمه کالا تا رسیدن به مقصد تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. این بیمه نیز از استانداردهای بین‌المللی بیمه تبعیت می‌کند، با ذکر این نکته که مشخص کردن ذینفع و بیمه‌گذار در آن بسیار مهم است.
بیمه باربری و حمل‌ونقل ترانزیت
بیمه باربری ترانزیت به بارهایی تعلق می‌گیرد که مبدأ و مقصد آن‌ها خارج از کشور بوده و صرفاً از ایران عبور می‌کنند. شرایط این نوع بیمه نیز همانند بیمه‌های برابری صادراتی است با ذکر این نکته بسیار مهم که برای صدور آن نیاز به مجوز مدیریت بیمه‌های باربری و حمل‌ونقل است.
بیمه باربری و حمل‌ونقل داخلی
بیمه حمل‌ونقل داخلی، مخصوص تمامی محموله‌هایی است که در داخل کشور حمل‌ونقل می‌شوند و مبدأ و مقصد آن‌ها در داخل کشور است. این نوع بیمه‌های باربری ممکن است قوانین خاص خود را داشته و لزوماً از استانداردهای بین‌المللی بیمه تبعیت نکنند.
انواع بیمه‌های باربری بر اساس نحوه حمل‌ونقل
یکی دیگر از دسته‌بندی‌های انواع بیمه‌های باربری، دسته‌بندی آن‌ها بر اساس نحوه حمل است. البته ممکن است برخی از این نوع بیمه‌ها، بیمه‌نامه‌های یکسانی داشته باشند. این نوع دسته‌بندی، بیمه‌های باربری را به ۴ نوع تقسیم می‌کند در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
بیمه باربری و حمل‌ونقل دریایی
معروف‌ترین نوع بیمه باربری، بیمه باربری دریایی است. این نوع بیمه حمل‌ونقل در ایران برای حمل‌ونقل‌های بین‌المللی استفاده می‌شود و شامل کالاهایی است که توسط کشتی‌های حمل‌ونقل می‌شوند.
بیمه باربری و حمل‌ونقل زمینی
بیمه باربری زمینی ساده‌ترین نوع بیمه‌های باربری است. این نوع بیمه، مخصوص بارهایی است که توسط کامیون‌ها و وسائل نقلیه جاده‌ای حمل می‌شوند. این نوع بیمه باربری، در حمل‌ونقل داخلی بسیار مورداستفاده است و شرایط متنوعی دارد.
بیمه باربری و حمل‌ونقل هوایی
بیمه حمل‌ونقل هوایی، یکی دیگر از انواع بیمه‌های باربری است که مخصوص بارهایی است که توسط هواپیما حمل می‌شوند. این بیمه بیشتر در حمل‌ونقل‌های بین‌المللی مورداستفاده قرار می‌گیرد، بااین‌حال استفاده آن از بیمه‌های باربری دریایی کمتر است.
بیمه باربری و حمل‌ونقل ریلی
بیمه حمل‌ونقل ریلی که کمتر درباره آن شنیده شده است، مخصوص بارهایی است که توسط قطارها حمل می‌شوند. امروزه و با احداث خط آهن‌های ترانزیت بین‌المللی در ایران، میزان استفاده از این نوع بیمه در حال افزایش است.
انواع بیمه باربری بر اساس بیمه‌کننده
یکی دیگر از دسته‌بندی‌های بیمه‌های باربری که کمتر موردتوجه قرار گرفته است، دسته‌بندی بر اساس بیمه‌کننده است. این نوع دسته‌بندی، بیمه‌های باربری را به ۲ نوع تقسیم می‌کند که در ادامه می‌خوانید.
بیمه باربری خریداری‌شده توسط صاحب بار
این نوع بیمه رایج‌ترین نوع بیمه بوده و تقریباً برای تمامی حمل‌ونقل‌های بین‌المللی مورداستفاده قرار می‌گیرد. در اصل تمامی بیمه‌نامه‌های بیمه‌های بین‌المللی باربری، برای صاحب بار صادر می‌شوند. شایان‌ذکر است که صاحب بار برای حمل‌ونقل‌های داخلی هم می‌تواند از این نوع بیمه استفاده کند.
بیمه باربری خریداری‌شده توسط شرکت باربری
این نوع بیمه باربری در اصل نوعی بیمه مسئولیت است که توسط شرکت‌های باربری خریداری می‌شود. شرکت‌های باربری به‌صورت سالیانه اقدام به خرید بیمه مسئولیت می‌کنند تا در زمانی که بارهای حمل شده توسط آن‌ها مورد آسیب قرار گرفت، خسارت واردشده به صاحب بار، توسط بیمه پرداخت گردد.
صاحبان باری که بارهای خود را به شرکت‌های باربری می‌سپارند، فارغ از اینکه شرکت باربری بیمه دارد یا نه، می‌توانند به‌صورت مستقل بار خود را بیمه کنند.
بیمه باربری بیمه‌ای است که از سرمایه کسب و کارها بر روی بار و در مواقع تصادفات و حوادثی که در حین حمل و نقل اتفاق می‌افتد، محافظت می‌کند. این بیمه نیز درست مثل هر بیمه دیگری استفاده می‌شود. با افزایش مقدار خسارت، سرقت یا مفقود شدن کالا در هنگام واردات یا صادرات، بیمه باربری امروزه در ایران اهمیت زیادی پیدا کرده است.
این بیمه، به منظور محافظت از کالاها و مرسولات در برابر ضررهای ناشی از آسیب یا از دست دادن محموله استفاده می‌شود. با بیمه کردن بار و مرسوله، در صورت بروز حادثه و از دست رفتن آن، مبلغ باری که از دست رفته، توسط بیمه‌گر بازپرداخت می‌شود. حوادثی که تحت پوشش بیمه بار و محموله قرار می‌گیرند شامل بلایای طبیعی، تصادف وسیله نقلیه حامل محموله، گم شدن محموله، رد شدن توسط گمرک گیرنده، دزدی، و جنگ یا سایر حوادث مربوط به این موارد است.
چرا استفاده از بیمه باربری مهم است؟
مزیت اصلی بیمه باربری مانند هر بیمه دیگری این است که با پرداخت مبلغی ناچیز، واجد دریافت بازپرداخت کامل خسارت وارده به محموله در صورت بروز یک اتفاق غیرمترقبه، ممکن می‌شود. از دیگر مزایای بیمه نامه باربری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
با توجه به طرح بیمه خود، حتی اگر نیازی به دریافت خسارت از بیمه‌گر پیش نیاید، می توانید سود نیز کسب کنید.
اطمینان بالا یکی از دیگر از ویژگی‌های این نوع از بیمه است. با خرید این بیمه، می‌توانید از جابجایی بار مطمئن باشید.
هیچ رویداد ناخوشایندی که به محموله شما آسیب برساند یا حادثه غیرمترقبه که به کالا و یا محموله آسیب وارد کند، بر تجارت یا سرمایه شما تأثیر بدی نخواهد گذاشت.
هر گونه خسارت وارده به محموله در بازه زمانی کوتاهی توسط بیمه‌گر پوشش داده می‌شود.
انواع بیمه باربری
بیمه باربری به انواع گوناگونی در کشورهای گوناگون عرضه می‌شود. برخی از انواع این بیمه عبارت است از:
بیمه باربری زمینی
این بیمه برای اطمینان از ایمنی بار حمل شده در حمل و نقل جاده ای می باشد و برای بارهای حمل شده توسط کامیون و وسایل نقلیه کوچک اجرا می‌شود. این بیمه، بیشتر محموله‌های داخلی را پوشش می‌دهد.
پوشش منفرد
این بیمه یک محموله را پوشش می‌دهد و برای مشاغلی که تنها یک بار قصد جابه‌جایی بار را دارند، کاربرد دارد.
پوشش باز
این بیمه به معنای پوشش تمام زیان‌های وارد شده به محموله‌های یک کسب و کار در یک دوره خاص، مانند یک سال است.
بیمه باربری انبار به انبار
این بیمه برای کالاهایی که دائماً از انباری به انبار دیگر بارگیری و تخلیه می‌شوند، گزینه بسیار مناسبی است تا از خسارات و ضررهای موجود در مسیر جلوگیری شود.
انواع بیمه باربری از لحاظ روش اعمال
بیمه‌های باربری از لحاظ روش‌های اعمال نیز مدل‌های گوناگونی دارند:
شرط تلف کامل کالا (total loss)
در این روش، بیمه‌گذار هزینه از بین رفتن کامل کالا را در اثر یک حادثه به صورت کامل جبران می‌کند.
بیمه‌نامه باربری با شرایط c
در یکی از این شرایط خسارت تامین می‌شود:
تلف شدن مرسوله در آتش‌سوزی یا انفجار
واژگون شدن یا از ریل خارج شدن قطار حمل زمینی
غرق شدن یا واژگون گشتن کشتی یا شناور
به دریا انداختن مرسوله به دلیل سبک کردن کشتی
به گل نشستن و زمین‌گیر گشتن کشتی
تصادف کشتی یا شناور و یا هر وسیله حمل و نقل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب
تخلیه کالا در بندر در اثر شرایط اضطراری
فدا کردن کالا در جریان بروز یک خسارت عمومی
بیمه باربری با شرایط B
علاوه بر شروط ذکر شدن در بیمه از نوع بالا، این موارد نیز لحاظ می‌شود:
آسیب مرسوله در جریان وقوع زلزله، صاعقه یا آتشفشان
تلف شدن هر مرسوله از کالا به علت سقوط در هنگام بارگیری یا تخلیه از بار کشتی
بروز حادثه و ورود آب دریا یا هر مکان دیگر به محفظه مرسوله
پارگی، خرابی، سائیدگی و خسارت ناشی از ارسال برحسب نوع کالا با اعمال درصد یا مبلغی به عنوان فرانشیز
بروز خطراتی مانند دزدی، عدم تحویل کالا
بیمه باربری با شرایط A
این نوع بیمه باربری ، کامل‌ترین نوع از بیمه‌های باربری موجود است و تولیدکنندگان برای محافظت از کالاهای حساس و با ارزش از این نوع بیمه استفاده می‌کنند. این بیمه هزینه و خسارت وارده را بدون کسر فرانشیز در این موارد نیز تامین می‌کند. این نوع بیمه از متداول ترین مدل های بیمه در بخش بازارگاه اینترنتی حمل و نقل نیز می باشد.
ممانعت وارد شدن کالا توسط کشور وارد کننده و یا قبول نشدن شرایط وارد شدن کالا از سمت بیمه‌گذار
برخورد اشعه‌های زیان‌آور و یا آلودگی با مواد رادیواکتیو و آسیب به کالا و مرسوله
اهمال عمدی بیمه‌گذار که به خسارت یا تلف مورد مرسوله منجر شود.
بروز خطراتی مانند کسری وزن، پوسیدگی کالا و فرسودگی
نشت و ریزش مرسوله و مشابه آن‌ها
تلف شدن یا آسیب به مرسوله یا ایجاد هزینه به وجود آمده در اثر عیب ذاتی یا ماهیت مرسوله بیمه شده س تلف شدن کالا آسیب یا هزینه به وجود آمده در اثر نامناسب یا ناکافی بودن شرایط بسته‌بندی یا آماده‌سازی مرسوله‌ها
آسیب ناشی از خطرات اعتصاب، جنگ و شورش و تروریسم مگر با توافق قبلی بیمه‌گر و بیمه‌گذار
از بین رفتن یا آسیب دیدن و یا هزینه ناشی از کاربرد هر نوع سلاح جنگی که با انرژی هسته‌ای و یا ماده رادیواکتیو کار کند.
آسیب یا هزینه‌های به وجود آمده در کالاها در اثر از عدم قابلیتهای دریانوردی
بیمه حمل و نقل داخلی
در این نوع بیمه، محموله‌هایی را که در ایران جابه‌جا می‌شوند را شامل می‌شود. مبدأ و مقصد و مسیر حمل کالا باید در محدوده جغرافیایی ایران باشد. در این بیمه‌نامه خسارت‌های ناشی از تصادف، آتش‌سوزی، انفجار و واژگونی وسیله حمل و نقل پرداخت می‌شود. همچنین خطرات دیگری مثل سرقت، خطرات بارگیری و… را نیز میتوان با پرداخت یک حق بیمه اضافی تحت پوشش این بیمه قرار داد.
بیمه‌نامه باربری صادراتی
در این نوع بیمه باربری، خسارت به ریال تسویه شده و شرط نرخ ارز در آن وجود دارد. در هنگام نوشتن قرارداد این نوع از بیمه‌نامه و الحاقیه‌های باربری آن، باید معادل ارزی حق بیمه ذکر شود. ارسال دام زنده، برای اعمال این نوع بیمه، باید با استفاده از وسیله حمل مخصوص انجام شود و خسارات ناشی از تلف شدن این دام‌ها در اثر کمبود آب و غذا شامل بیمه در این موارد نمی‌شود. همچنین برای جابه‌جایی کالاهای فاسد شدنی، باید حمل و نقل با استفاده از کانتینر یخچال‌دار انجام شود و ذکر عبارت «فساد و از بین رفتن محموله» در بیمه نامه حتمی است.
قرارداد بیمه باربری OPEN COVER
قراردادی بیمه‌ای برای پروژه‌های بزرگ محسوب می‌شود که در آن ارزش کل پروژه مورد بیمه، نوع وسیله حمل و نقل و مبادی خرید ذکر می‌شود. این مورد برای پروژه‌های ارسال طولانی مدت مناسب است.
بیمه مسئولیت شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی
قرارداد این بیمه به صورت یک ساله بودن و حق بیمه مناسبی نیز دارد در آن جبران انواع خسارت وارده بر محموله وظیفه شرکت‌های حمل و نقل و باربری است.
مهلت اعلام خسارت برای بیمه‌های باربری چقدر است؟
بیمه‌گذار ظرف مدت ۵ روز و بر اساس ماده ۱۵ قانون بیمه، باید ایجاد خسارت را به بیمه‌گر اعلام کند. برای تشکیل پرونده در شرکت بیمه نیز مدارکی مانند بارنامه، فاکتور، مدارک گمرک یا مدارک حمل‌های داخلی مانند مدارک مربوط به راننده و گزارش مقامات انتظامی برای تصادف و یا حادثه لازم است.
شرایط بیمه باربری
جبران خسارت در این موارد بر حسب قرارداد بیمه باربری خواهد بود. برای جبران خسارت در این گونه از بیمه، محدودیت‌های خاصی در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا بیمه بار این موارد را پوشش نمی‌دهد:
آسیب به کالا در طول حمل و نقل که ناشی از بسته بندی نامناسب باشد.
اقلامی که از قبل معیوب بوده‌اند در محموله که منجر به آسیب شده است، شامل بیمه نمی‌شود.
حمل و نقل محصولات شکننده، مواد خطرناک، برخی اقلام الکترونیکی و…
موارد استفاده از شیوه‌های ناکارآمد حمل و نقل محموله
در مورد روش‌های حمل و نقل هوایی انقضای مدت بیمه ۳۰ روز پس از رسیدن هواپیمای حامل کالا به فرودگاه کشور مقصد است. این مورد اما در مورد روش‌های حمل و نقل زمینی،۶۰ روز بعد از ورود کالا به مرز زمینی مقصد اعمال می‌شود.
اقلامی مانند مواد مخدر مورد بیمه قرار نمی‌گیرد مگر آن که در قرارداد قانونی ذکر شده باشد.
بنابراین، قبل از اتخاذ بهترین سیاست برای انتخاب بیمه باربری برای محموله خود، باید قرارداد و بیمه نامه خود را به دقت بخوانید تا با تمام شرایط و ضوابط، کاملاً واضح آشنا باشید.
داشتن بیمه نامه برای محموله، به اندازه داشتن بیمه نامه برای ماشین، خانه، مغازه یا سایر دارایی‌های ارزشمند اهمیت دارد. برخی از مردم اهمیت بیمه بار را درک نمی‌کنند و هزینه بیمه باربری را اضافه تلقی می‌کنند تا زمانی که یک حادثه ناگوار باعث از بین رفتن محموله شود و آن‌ها را با خسارات هنگفتی مواجه کند. بنابراین قبل از شروع هرگونه جابجایی بار، بهتر است از بیمه بودن آن اطمینان حاصل کنید.
ارائه چه اسنادی برای درخواست خسارت لازم است؟
برای اخذ خسارت، این مدارک باید به شرکت بیمه‌گذار ارائه شود:
اصل بیمه‌نامه
تمام نسخه‌های اصلی بارنامه
اصل سیاهه کالا
صورت وضعیت کالا در هنگام تحویل
گواهی مبدأ
آخرین مقصد مندرج در بیمه‌نامه
مکاتبات رانندگان و دیگر افراد و مسئولان در شرکت‌های باربری و حمل و نقل
جواز سبز گمرکی
گزارش بازدید خسارت
برگ رسمی گواهی عدم تحویل از طرف شرکت حمل و نقل در صورت عدم تحویل کالا
در صورتی که در مراحل پرداخت خسارت عدم توافقی پیش آید، هیئتی دو نفره موضوع را بررسی کرده و به کارشناس نیز ارجاع می‌شود. تقصیر افراد و شرکت‌ها در جریان ارسال و حمل و نقل نیز بر میزان خسارت نهایی موثر است و طبق قانون طی مدت ۴ هفته باید خسارت از طرف بیمه‌گذار به بیمه شده پرداخت شود.
سخن آخر
بیمه باربری مانند بیمه بار کامیون و وسایل حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی، خسارات ناشی از آسیب به کالا و یا مرسوله را در زمان حمل و نقل آن، جبران می‌کند. هزینه بیمه باربری زیاد نیست اما می‌تواند از فشار مالی ناشی از حوادث در زمان جابه‌جایی کالاها بر روی کسب و کارها جلوگیری کند. شرایط بیمه باربری باید در زمان انعقاد قرارداد با دقت مطالعه و بررسی شود.
برخی از سوالات متداول
بیمه باربری چیست؟
نوعی بیمه است که در آن خسارات ناشی از حمل و نقل مرسوله‌ها به بیمه‌شونده با شرایط خاصی پرداخت می‌شود.
بیمه باربری چه اهمیتی برای شرکت‌های باربری و کسب و کارهای دیگر دارد؟
حادثه همیشه در کمین است و بیمه مانند چتری حمایتی از وارد شدن خسارت و هزینه هنگفت به کسب و کارها در زمان بروز حادثه، جلوگیری می‌کند.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)